Heb je een Twitter account? Dan ken je vast en zeker het ei. Twitter gebruikt een ei als placeholder. Als wat? Als placeholder: de tijdelijke invulling van het kadertje waar je je eigen foto kunt plaatsen. Een ei. Zeg nou zelf, dat is toch briljant. Twitter daagt je met deze metafoor ondubbelzinnig uit jezelf te laten zien. Als je heel goed luistert, kun je het zelfs horen: “KOM UIT JE EI!” Een prima streven als je op zoek bent naar een nieuwe uitdaging. Maar hoe breek je de schaal als je net je baan hebt verloren, de arbeidsmarkt bent opgeslingerd en ineens kilometers buiten je comfort zone zit? Hoe vind je dan de kracht om jezelf van je beste kant te laten zien?

Als je het internet afstruint naar tips over netwerken en solliciteren, word je overspoeld met stichtelijke woorden als ‘wees eerlijk en bereid je goed voor’ en krijg je waarschuwingen van het kaliber ‘roddel niet en praat niet te lang over jezelf’. Jawel, sommige bronnen geven zelfs kledingadvies. Allemaal erg waardevol, maar wat heb je aan goedbedoelde tips als je netwerken en solliciteren vooral doodeng vindt, bang bent dat de ander vindt dat je niets te bieden hebt en je simpelweg baalt als een stekker dat je je baan hebt verloren. Dit is de keiharde werkelijkheid van veel mensen die ik train. Zij werkten vaak jaren bij dezelfde werkgever en begeven zich als gevolg van een reorganisatie ineens weer op de arbeidsmarkt. Na zo’n emotionele knauw voelen ze de grond onder hun voeten trillen. Alles is onzeker. Voor deze mensen is netwerken en solliciteren alles behalve vanzelfsprekend. Zij hebben eerst een behoorlijke acceptatiehobbel te nemen. Geloof me, dan kom je d’r niet met de wetenschap dat je oprecht moet zijn en een paar nette schoenen moet aanschaffen.

Accepteren

Als je onverwachts je baan kwijtraakt, stort je wereld in. Voordat je ook maar kunt nadenken over netwerken of solliciteren, zul je eerst nieuw perspectief moeten vinden. Je zult je nieuwe situatie moeten accepteren en je hieraan moeten aanpassen. Natuurhistoricus Charles Darwin zei niet voor niets: “It is not the strongest of the species that survives, nor the most intelligent; it is the one that is most adaptable to change.”

Aanpassen dus. Jammer genoeg is dit makkelijker gezegd dan gedaan. Omgaan met het verlies van een baan is als een rouwproces. Je doorloopt een route van ontkenning, woede en verdriet voordat je kunt loslaten en berusten in het idee dat je op zoek moet naar iets anders. Pas als je zover bent, ontstaat ruimte voor nieuw perspectief. Onlangs trainde ik iemand die in een sollicitatiegesprek hoorde dat hij een uitstekend verhaal had, maar afgewezen werd omdat hij teveel met zijn hoofd bij zijn oude werkgever zat. Ga d’r maar aan staan.

Stap dus niet te snel over je emoties heen. Omarm ze, hoe moeilijk dit ook is. Word eerst maar eens goed boos. Schreeuw. Praat erover met iemand die je vertrouwt. Schrijf desnoods een mail aan je ex-baas over je gevoel. Geen verwijtende mail, hoor. Hij kan er waarschijnlijk ook niets aan doen. Vertel hem eerlijk en met respect waarom je zo boos bent. Gooi het eruit. Pas als je helemaal afgekoeld bent, ontstaat ruimte om verdrietig te zijn. En ook deze emotie zul je weer volle bak moeten toelaten. Huil, blijf een paar dagen in je badjas lopen, deel je verdriet met anderen en schrijf op wie en wat je vreselijk gaat missen op je oude werkplek.

Vertrouwen

Zijn je tranen opgedroogd? Dan kun je nu voorzichtig berusten in het idee dat terugkijken geen zin heeft en je aan je toekomst moet werken. Nu kun je loslaten. Wat hierbij goed kan helpen, is een ritueel. Neem tastbaar, voelbaar afscheid. Ruim bijvoorbeeld je oude werkspullen op. Alles in een doos. Liefst achter slot en grendel. Of verbrand je visitekaartjes. Hoe dan ook, doe iets waarmee je jouw omslagpunt markeert. Het punt van waaruit je weer vol vertrouwen naar de toekomst kijkt en jezelf van je beste kant gaat laten zien.

Waar zit jij op jouw route? Zie je al nieuw perspectief? Heb je vertrouwen in de toekomst? Dan ben je aardig op weg. Nu nog vertrouwen in jezelf. Ook hier zul je stevig aan moeten bouwen. Voordat je waardevolle contacten kunt leggen, is het zaak je karakter, competenties en charisma heel goed te leren kennen. Zoek zorgvuldig uit wie je bent, waar je goed in bent en wat jou bijzonder maakt. (Inspiratie nodig bij het articuleren van jouw onderscheidend vermogen? Lees mijn blog De kracht van personal branding op de arbeidsmarkt.) Pas als jijzelf overtuigd bent van je eigen meerwaarde, kun je starten met succesvol netwerken en solliciteren. Immers: ‘You will never get a second chance for a first impression’. Of om bij het pluimveethema van Twitter te blijven: kies bij solliciteren en netwerken geen eieren voor je geld. Goeie reis.